Hiện tượng say nóng, say nắng là gì?

Khi phải chịu tác động của gánh nặng nhiệt, cơ thể con người sẽ có những phản ứng đáp ứng và huy động các cơ chế điều nhiệt. Nếu quá tải nhiệt gia tăng quá mức có thể gây nên những tổn thương cho cơ thể. Tổn thương điển hình do nắng nóng gây ra đó chính là hội chứng say nắng, say nóng. 

Nguyên nhân gây say nắng, say nóng

 

Cả say nắng và say nóng đều dẫn tới một tình trạng chung đó chính là làm thân nhiệt tăng lên. Khi thân nhiệt tăng lên sẽ làm tăng quá trình đào thải mồ hôi khiến cho cơ thể mất đi một lượng nước lớn cùng với đó là triệu chứng kinh điển là tăng thân nhiệt trên 40° C.

Say nắng

 

Khi lao động hoặc đi quá lâu ngoài trời nắng, nhiều tia nắng sẽ chiếu thẳng vào vùng cổ gáy. Dưới tác dụng liên tục của ánh sáng mặt trời gay gắt, trung tâm điều hòa thân nhiệt cơ thể sẽ bị chấn động làm rối loạn điều hòa thân nhiệt cùng với hiện tượng mất nước cấp của cơ thể.

Như vậy say nắng thường biểu hiện bệnh nặng ngay từ đầu, có thể có nhiều dấu hiệu thần kinh sớm, rất rõ tổn thương có thể hồi phục hoặc không hồi phục. Một số trường hợp có thể có tụ máu dưới màng cứng và trong não.

Say nóng

 

Say nóng là tình trạng tăng thân nhiệt do nhiệt độ môi trường tăng cao hoặc tăng hoạt động thể lực quá mức, dẫn đến vượt quá khả năng điều hòa của trung khu điều nhiệt làm cho trung khu điều nhiệt bị rối loạn mất kiểm soát. Say nóng thường gặp vào buổi chiều khi có nhiều tia hồng ngoại hoặc khi làm việc ở những nơi nhiệt độ, độ ẩm cao. Say nóng có thể sẽ phát triển thành say nắng.

Cách xử lý khi bị say nắng, say nóng

 

Trước một trường hợp say nắng, say nóng cần nhanh chóng tiến hành những biện pháp sơ cứu ngay lập tức khi chưa có sự hỗ trợ của nhân viên y tế hay phương tiện y tế:

  • Nhanh chóng tiến hành giảm thân nhiệt cho nạn nhân: Chuyển ngay nạn nhân vào chỗ mát, thoáng gió, cởi bỏ bớt quần áo, cho uống nước mát có pha muối, chườm lạnh bằng khăn mát hoặc nước đá ở những vị trí có động mạch lớn đi gần ngoài da như nách, bẹn, cổ.
  • Nếu bệnh nhân hôn mê không uống được nước hoặc nôn và sốt liên tục, kèm các triệu chứng đau bụng, đau ngực, khó thở thì phải nhanh chóng chuyển nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất. Trong quá trình vận chuyển vẫn thường xuyên chườm mát cho bệnh nhân.

Bên cạnh đó, bạn có thể sử dụng thêm một số nguyên liệu tự nhiên sẵn có để xử lý hiện tượng say nắng như:

  • Diếp cá: là một loại thảo dược có vị chua cay, tính mát, có tác dụng thanh nhiệt giải độc giúp cơ thể hồi phục thân nhiệt nhanh do trời nắng nóng. Bạn có thể xem thêm về công dụng của rau diếp cá: Hỗ trợ điều trị say nắng bằng bột diếp cá
  • Xoài xanh: Xoài được coi là thuốc phòng chống say nắng. Lý do là trong xoài giàu vitamin C nên giúp làm tăng hệ miễn dịch và ngăn chặn cảm lạnh mùa hè.
  • Sữa: Các thành phần dinh dưỡng trong sữa sẽ làm cơ thể nhanh chóng "hạ hỏa" và đẩy lùi say nắng.
  • Nước dừa: Nước dừa được mệnh danh là siêu thực phẩm với nhiều dinh dưỡng như magie, kali, muối, đường tự nhiên.
  • Củ hành: Nhờ giàu hàm lượng lưu huỳnh nên khi ăn hành củ bạn sẽ ngăn được cơn sốt có thể dẫn đến say nắng.
  • Nước chanh: Chanh giàu hàm lượng vitamin C. Uống nước chanh sẽ loại bỏ được chóng mặt, buồn nôn, thường diễn ra vào ngày hè oi ả. Ngoài ra còn giúp ngăn chặn sốt, bệnh sởi và mụn đậu mùa.

Tại các trung tâm y tế, nạn nhân sẽ được truyền bù nước và điện giải cũng như các biện pháp hỗ trợ khác. Trong trường hợp nạn nhân sốt cao có thể dùng paracetamol để hỗ trợ hạ sốt. Nếu có co giật phải dùng các thuốc chống co giật cho bệnh nhân. Trường hợp nạn nhân hôn mê có thể phải đặt ống nội khí quản thở máy.

Một điều quan trọng là phải có các biện pháp dự phòng say nắng, say nóng. Đó là không làm việc quá lâu ngoài trời nắng hoặc trong môi trường nóng bức cũng như tránh các hoạt động thể lực quá sức. Uống đầy đủ nước khi trời nóng hoặc lao động nặng. Luôn trang bị đầy đủ thiết bị chống nắng khi lao động, làm việc ngoài trời nắng như quần áo bảo hộ lao động, mũ, nón, kính,... Làm thoáng mát môi trường làm việc, đặc biệt là các công xưởng, hầm lò rất có ý nghĩa trong việc phòng chống say nắng, say nóng.

      Bình luận

      Bình luận của bạn sẽ được duyệt trước khi đăng lên